Պարույր Սևակ «կենսագրություն»

Պարույր Սևակ (Պարույր Ռաֆայելի Ղազարյան) ծնվել է 1924թ. Հունվարի 24-ին,մահացել 1971թ. Հունիսի 17-ին : Եղել է  հայ ականավոր բանաստեղծ, գրող, գրականագետ։

                                                                                              Մանկություն

Ծնվել է 1924 թվականի հունվարի 24-ին Արարատի շրջանի Չանախչի (ներկայիս Զանգակատուն, Արարատի մարզ) գյուղում։ Պարույրն իր ծնողների երկրորդ զավակն էր, սակայն առաջնեկը փոքր տարիքում մահանում է, որի հետևանքով նա դառնում է ընտանիքի միակ երեխան։ Գրել ու կարդալ սկսել է հինգ տարեկանից։ Նույն տարիքից էլ սկսում է հաճախել դպրոց, սակայն սկզբում, քանի որ տարիքը թույլ չէր տալիս օրինական դպրոց գնալ, նրա հաճախումները ոչ օրինական բնույթ էին կրում։ Նրա գերազանց առաջադիմության շնորհիվ, ուսուցիչը թույլատրում է օրինական կարգով գրանցվել դպրոցում և շարունակել ուսումը։ Պարույրը մանուկ հասակից շատ էր կարդում, իսկ տասնմեկ տարեկանում առաջին անգամ իր գրիչն է փորձում պոեզիայում։

                                                                                              Երիտասարդություն

1940 թվականին դպրոցը գերազանց առաջադիմությամբ ավարտելով՝ ընդունվում է Երևանի Պետական Համալսարանի Բանասիրական 

ֆակուլտետի հայերենի բաժինը։ Եղել է ամենալավ ուսանողներից մեկը։ «Սովետական գրականություն» ամսագրում տպագրվում են նրա երեք բանաստեղծությունները, Պարույր Սևակ ստորագրությամբ։ Ծննդավայրը, հարազատ միջավայրը ողջ կյանքի ընթացքում ոչ միայն անմոռաց ու սիրելի մնացին բանաստեղծի համար, այլև դարձան ներշնչարան նրա սիրո, կարոտի, մայրական եվ հայրենասիրական երգերի համար:

                                                                                              Հասուն Տարիներ

1955 թվականին Սևակը ավարտում է Մոսկվայի Մ. Գորկու անվան գրականության ինստիտուտը, որտեղ և անց է կացնում կյանքի հետագա չորս տարիները՝ դասախոսելիս։ 1970-ին Պարույրը ստանում է բանասիրական գիտությունների դոկտոր գիտական կոչումը։ 1963-ից մինչև 1971 թթ. աշխատում է որպես ավագ գիտաշխատող Հայաստանի Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայի Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում, 1966-ից հանդիսանում է Հայաստանի Գրողների Միության վարչության քարտուղարը։ Սևակը մահացել է 1971 թվականի հունիսի 17-ին ավտովթարից։ Թաղված է հայրենի գյուղում։

                                                                                               Կեղծանուններ

Սևակ կեղծանունը Պարույրը օգտագործում էր իր առաջին բանաստեղծությունները տպագրելուց ի վեր։ Այդ առաջին անգամ տպագրվելիս՝ գրական ամսագրի խմբագիր Ռուբեն Զարյանը առաջարկել էր կեղծանունը, ի հիշատակ բանաստեղծ Ռուբեն Սևակի, որն եղեռնի զոհ էր դարձել։ Պարույրն էլ, լինելով տասնութամյա առաջին անգամ տպագրվող բանաստեղծ, հնազանդվում է խմբագրի բարյացակամությանը և չի դիմադրում։ Այնուհետև այդպես էլ օգտագործում էր կեղծանունը և սրա կապակցությամբ իր գոհության մասին հարցին պատասխանում էր՝ եղա՜վ էլի (Հախվերդեան 1981, էջ 39)։

Սևակը նաև օգտագործել է այլ կեղծանուններ քննադատականները, ակնարկները և այլ տիպի ոչ-գեղարվեստական գործերը ստորագրելիս։ Օրինակ, «Գրական թերթում» իր ակնարկներից մեկը՝ Իմ գյուղը, տպագրել է Շավարշ Հովհաննիսյան կեղծանվամբ։

                                                                                                Գիտական Աշխատանք

Սևակի ԳԱ Գրականության ինստիտուտում ավագ գիտական աշխատող լինելու տարիների հիմնական աշխատանքներից է Սայաթ Նովա մենագրությունը, որն էլ պաշտպանել է որպես թեկնածուական աշխատանք (1966), բայց աշխատանքի հիմնորոշության պատճառով արժանացել է դոկտորի կոչման։

                                                                                                 Գրքեր

Անմահները հրամայում են 1948

Անհաշտ մտերմություն 1953

Սիրո Ճանապարհ 1957

Անլռելի զանգակատուն 1959

Մարդը ափի մեջ 1963

Սայաթ Նովա 1969

Եղիցի լույս 1969

Ձեր ծանոթները 1971

  

                                                                                                  Պոեմներ

Անլռելի Զանգակատուն

«Եռաձայն պատարագ»

ՀԱՎԱՏԱՐՄՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍՐՏԻ ԱՐԱՏ ՉԷ

«ԵՎ ԱՅՐ ՄԻ՝ ՄԱՇՏՈՑ ԱՆՈՒՆ»

ՆԱՀԱՆՋ ԵՐԳՈՎ

ALLO ՄԱՅԱԿՈՎՍԿԻ

ԼՈՒՍԻՆ

ՔԱՐՏԱՇԸ

ՈՒՇԱՑԱԾ ԻՄ ՍԵՐ

ԵՐԳ ԵՐԳՈՑ

ՖՐԱՆՉԵՍԿԱ ԴԱ ՌԻՄԻՆԻ (ԸՍՏ ԴԱՆԹԵԻ)

                  

                                                     Հայտնի բանաստեղծություններ

Անլռելի Զանգակատուն

«Եռաձայն պատարագ»

ՀԱՎԱՏԱՐՄՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍՐՏԻ ԱՐԱՏ ՉԷ

«ԵՎ ԱՅՐ ՄԻ՝ ՄԱՇՏՈՑ ԱՆՈՒՆ»

ՆԱՀԱՆՋ ԵՐԳՈՎ

ALLO ՄԱՅԱԿՈՎՍԿԻ

ԼՈՒՍԻՆ

ՔԱՐՏԱՇԸ

ՈՒՇԱՑԱԾ ԻՄ ՍԵՐ

ԵՐԳ ԵՐԳՈՑ

ՖՐԱՆՉԵՍԿԱ ԴԱ ՌԻՄԻՆԻ (ԸՍՏ ԴԱՆԹԵԻ)